Yüksek bina kavramı, zaman ve mekana bağlı değişkenlik göstermesi nedeniyle yüksek bina yada gökdelen, boyut olarak tanımlanması zordur. 19.yy’da Şikago’da 12 katlı binalar için kullanılan gökdelen tanımı, günümüzde standart apartman boyutu olarak görülmektedir.
Bina yüksekliklerinde, açık hava yaya girişinden başlayarak, anten ve bayrak direğini ihmal ederek bina tepesine kadar olan mimari/strüktürel yükseklik esas alınır (Günel ve Ilgın; 2014a).
Yüksek Bina Nedir?
Council on Tall Buildings and Urban Habitat’a göre,
- Yüksek bina, en alt düzeydeki açık hava yaya girişinden başlayarak 14 kat ve 50 metre yüksekliği ve üzerindeki binalar
- Çok yüksek, 300 metre yüksekliğinin üzerindeki binalar
- Mega yüksek, 600 metre yüksekliğinin üzerindeki binalar şeklinde tanımlanır.
Eyfel kulesi benzeri yapılar içerisinde yaşama alanı bulunmaması nedeniyle gökdelen olarak adlandırılmaz.
Türkiye’de Bina Yükseklik Tanımı
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’e göre binanızda kullanılacak yapı malzemelerinin seçimini bina yükseklik faktörü de etkilemektedir. Bu yönetmeliğe göre bina ve yapı yükseklik tanımları aşağıdaki şekilde yapılmıştır.
- Bina yüksekliği
Binanın kot aldığı noktadan saçak seviyesine kadar olan mesafeyi veya imar planında ve bu Yönetmelikte öngörülen yüksekliğidir. - Yapı yüksekliği
Bodrum katlar, asma katlar ve çatı arası piyesler dahil olmak üzere, yapının inşa edilen bütün katlarının toplam yüksekliğini ifade eder. - Yüksek bina
Bina yüksekliği 21.50 m’den, yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla olan binalardır.
Yönetmeliğe uygun dış cephe kaplaması seçimi yaparken bina yükseklik faktörü önem arz etmektedir.
Yüksek Binalarda Prekast Mümkün mü?
Her kat yüksekliğindeki binaya prekast montajı yapılabilmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki, yüksek binalarda rüzgar yüküne bağlı farklı aerodinamik hesaplamalar yapılmaktadır. Yüksek yapılarda ağırlık, rüzgar yükünden daha az belirleyici etken olmaktadır. Yüksek yapı yada gökdelende prekast uygulamayı düşünüyorsanız, bu konuda profesyonel ekiplerle çalışmanızı öneririz.
Kaynak
- CTBUH, Illinois Institute of Technology, S. R. Crown Hall, 3360 South State Street, Chicago, Illinois, USA, www.ctbuh.org.
- Günel, M. H.; Ilgın, H. E.; “Tall Buildings: Structural System and Aerodynamic Form”, Routledge, 2014a.
- Günel, M. H.; Ilgın, H. E.; “Yüksek Binalar: Taşıyıcı Sistem&Aerodinamik Form”, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Publication of Faculty of Architecture, Ankara, 2014b.
